Sırbistan’ın birçok kentinde polis şiddetine karşı düzenlenen gösteriler, hafta sonu yeniden alevlendi. Başkent Belgrad’ın Novi Beograd semtinde protestocular ile güvenlik güçleri arasında arbede çıktı. İçişleri Bakanı Ivica Dacic, bir jandarmanın yaralandığını ve 18 kişinin gözaltına alındığını açıkladı. Ancak yetkililer, yaralanan protestoculara dair herhangi bir bilgi paylaşmadı.
VUCİC: “ŞİDDET ZAYIFLIK İFADESİDİR”
Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda protestolara sert tepki gösterdi. “Şiddet, zayıflığın ifadesidir” diyen Vucic, olayları organize edenlerin cezalandırılacağını söyledi. Erken seçim çağrılarını ise yeniden reddeden Vucic, gösterileri “yabancı güçlerin hükümeti devirmeye yönelik komplosu” olarak nitelendirdi.
PROTESTOLARIN KÖKENİ: NOVİ SAD FACİASI
Gösterilerin fitili, 1 Kasım 2024’te Novi Sad’da yaşanan tren garı faciasıyla ateşlendi. Yenilenen istasyon çatısının çökmesi sonucu 16 kişi yaşamını yitirdi. Bağımsız uzmanlar ve muhalefet, bu trajediden hükümetin ihmalini ve yolsuzluklarını sorumlu tuttu. O tarihten bu yana ülke genelinde hemen her gün protestolar düzenleniyor.
BARIŞÇIL EYLEMLERDEN SOKAK ÇATIŞMALARINA
İlk aylarda büyük ölçüde barışçıl geçen gösteriler, sık sık hükümet yanlısı grupların saldırısına uğradı. Ancak bu saldırıların çoğu cezasız kaldı. Son günlerde ise protestolarda şiddetin tırmanması, halkın sabrının tükendiğine dair bir işaret olarak yorumlanıyor. Bağımsız medya organları, artan öfkenin güvenlik güçlerinin pasif kalmasına ve saldırıları görmezden gelmesine karşı bir tepki olduğunu yazdı.
AVRUPA’DAN UYARI
Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Michael O’Flaherty, yaptığı açıklamada Sırbistan’daki polis müdahalesini “orantısız” olarak nitelendirdi. O’Flaherty, “keyfi gözaltıların son bulması” çağrısında bulunarak, hükümeti tansiyonu düşürmeye davet etti. Uluslararası insan hakları örgütleri de benzer açıklamalar yaparak, ifade özgürlüğü ve toplanma hakkına saygı gösterilmesi gerektiğini vurguladı.
Protestoların giderek sertleşmesi, Sırbistan siyasetinde yeni bir kırılma noktasına işaret ediyor. Vucic’in Batı ile ilişkilerde denge siyaseti yürütmeye çalıştığı bir dönemde içerde artan huzursuzluk, ülkenin siyasi geleceği açısından kritik bir sınav olarak görülüyor.
